Τετάρτη, Ιουλίου 25, 2007


Αγιοκοσμίτικα ακούσματα

Το κείμενο που ακολουθεί γράφηκε για την ωραία έκδοση του ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ, με παραδοσιακά τραγούδια από το Τσιράκι.

Μικρό Επιλογικό
Ένας μικρός τόμος από ένα μικρό χωριό της Δυτικής Μακεδονίας. Σαν σκάλισμα περίτεχνο σε πέτρινο φορούσι τζακιού ή σε πυξάρι.
Ακούσματα παλιακά, λόγος και ασπρόμαυρες φωτογραφίες, τραγούδι και η σιγαλιά του αληθινού.

Το πολλές φορές και με πολλές αφορμές καταφρονεμένο δημοτικό τραγούδι, αντιστέκεται, μας μιλά ακόμα, μας ξεσηκώνει. Και αυτό γιατί είναι το αρχιτεκτονικό σχέδιο της ψυχής μας. Αυτό αλάθητα μάς οδηγεί κει που πρέπει.

Καλό να βλέπεις και σήμερα προσπάθειες και αγωνίες με φιλότιμο, όπως τούτο το βιβλίο και τα τραγούδια που το σιγοντάρουν. Καλό γιατί μας φέρνουν ξανά κοντά σε κείνα από τα οποία ήπιαμε το γάλα το μητρικό, στις απαρχές της προγονικής ρίζας.

Διαβάζοντας αυτές τις σελίδες, με κέντησε ξανά η μνήμη της γιαγιάς, 20 τόσα χρόνια πριν, να μου τραγουδάει:
«Τι ήθελες, τι γύρευες κυρ Δημητράκη μου στο έρημο Γαρδίκι».

Δημοτικό τραγούδι, δηλαδή καλλιτέχνημα προσωπικό μα και της συλλογικότητας απόσταξη (των Ελλήνων οι κοινότητες), ήταν και κάθε πτυχή της καθημερινότητας στο Τσιράκι: τα πετροκοσμήματα του Βράγγα, το γνέσιμο στο πεζούλι, τα όργανα να βαράν στο καφενείο την Αγιά Παρασκευή, οι γυναίκες να χορεύουν την Πασχαλιά, τα μαυρομάντηλα κι ο τρόπος ο αρχέγονος της μπάμπως.

Σαν να φώναζε ο τόπος, μέσα σε χρόνους δύσκολους, «χαρείτε να χαρούμε».

Κόσμημα του χωριού μας, ο σταυρός του αγίου που μας χάρισε το όνομα του.
«Σταυρόν σύμβολον, της θείας αγαθότητος, πηγνύεις Άγιε» μελωδεί ο μακαριστός Μικραγιαννανίτης γέροντας Γεράσιμος στην ακολουθία του Αγίου Κοσμά. Σταυρός φτιαγμένος από ταπεινό υλικό. Κι όμως μας αγιάζει μέσα στους αιώνες.

Έτσι και η ψυχή του τόπου μας όταν μαστορεύει ταπεινά και αληθινά, τότε φωτίζει. Είτε στην πέτρα, είτε στο τραγούδι. Και στη ζωή.

Έτσι και οι μνήμες, απαλά μας φωτίζουν μέσα από τέτοιες σελίδες. Σαν εκείνη τη βροχή που έπεφτε πάνω από το κατώι, ήχος που ακόμα συνοδεύει τα όνειρά μου.

anp@fora.gr