Αεί παίδες

Θυμάστε τον Ηρόδοτο σας;
Αεί παίδες.
Η έκφραση-διαχρονικός χαρακτηρισμός για τους έλληνες, από τον αιγύπτιο ιερέα, αναφερόταν άραγε στην ευπείθεια, στο ανέμελο του χαρακτήρα ή στην επιπολαιότητα και ρηχότητα;
Επιπολαιότητα και ρηχότητα με την οποία αντιμετωπίζει την ίδια του την ιστορία. Δηλαδή, υποθηκεύει το ίδιο του το μέλλον με τρόπο α-νόητο.
Από που να ξεκινήσει κανείς.
Αφορμή έδωσε το πολύμορφο κίνημα επιστροφής στην «αρχαιοελληνική» ιδεατή και δήθεν παραδεισένια εποχή (διαστάσεων…ολυμπιακών).
Σημάδι παρακμής, που θυμίζει λίγο το κίνημα εκείνο στην Πελοπόννησο προ της Οθωμανικής βαλκανικής λαίλαπας (να ξαναδιαβάσουμε τη Γυφτοπούλα του Παπαδιαμάντη).
Αγνοούνται τα σημάδια φθοράς, οι αδιάκοποι εμφύλιοι πόλεμοι, το πολυσχιδές θρησκευτικό και κοινωνικό σκηνικό. Και προβάλλονται άφθονες δόξες, δήθεν επιτεύγματα. Κι αυτά με βεβαιότατα τόσο σίγουρη κι ανυποχώρητη.
(Ας φοβόμαστε την αδιαλλαξία απ’ όπου κι αν μας έρχεται).

***

Δεν εξετάζουμε με σοβαρότητα και ειλικρίνεια (που ισούται με συλλογική αξιοπρέπεια) το παρελθόν. Πετάμε συνθήματα και φωνές και ολολυγμούς.
Και, πόσο ειρωνικό, το αποτέλεσμα είναι να αγνοούμαι και να καταδικάζουμε σε λήθη τα όντως θαυμασμού και μελέτης άξια.

***

Το έχουμε το χούι της μυθοπλασίας, σαν συλλογικό εγωιστικό αποκούμπι.
1821. Αποσιωπούνται τα δάνεια, οι εμφύλιοι, οι εξαρτήσεις, οι κομματικές έριδες και σκοτωμοί. Καημένε Μακρυγιάννη, σε ξεχάσαμε.
1941-1949. Ο όρος τραγικά χρόνια δεν μπορεί ούτε καν να καλύψει το δόλο, την εξουσιαστική δίψα και από τις «λαϊκές-δημοκρατικές» δυνάμεις, την ένοπλη βία και τον τρόμο (βλ. την Ορθοκωστά του Βαλτινού). Μας μένουν οι άδειες αλλά μεγαλόηχες λέξεις. Ο σοβαρός ιστορικός μειδιά, ο κοσμάκης που τα πέρασε ανατριχιάζει.
Το άσπρο-μαύρο, η προβολή φαντασιώσεων σε ψευδοιστορικό μνημειακό ύφος, ποιον τελικά ωφελούν;
Γιατί κάποιοι -πάντα- εισπράττουν το πολυποίκιλο όφελος, να είμαστε σίγουροι γι’ αυτό.
Αεί παίδες, ας προσέξουμε και λιγάκι.

anp@fora.gr