Σάββατο, Δεκεμβρίου 23, 2006

Επιστολή προ Χριστουγέννων...

Εν Γρεβενοίς
Δεκεμβρίου 20η 2007

Αγαπητέ εξάδελφε,

Αναμένοντας το περιπόθητο χιόνι, παίρνω χαρτί και μελάνι για να σου γράψω τα καθέκαστα.
Ξεκίνησε η εβδομάδα μας την Κυριακή με βροντές και καταιγίδες.
Θυμάσαι τη «Βελούδινη Επανάσταση» στην πάλαι ποτέ Τσεχοσλοβακία το 1989; Ε, εδώ βγάλαμε τα βελούδα και απολαύσαμε πολιτική (πολωτική;). Άστραψαν οι πολλές και ποικίλες γραβάτες.
Sic transit Gloria mundi, που έλεγε κι ο καθηγητής μας.
Πικραμύγδαλο εξαιρετικής ποιότητας έναντι κοφτερής μαντινάδας.
Κύκνειο άσμα απρόσμενο.
Διάβασα ένα ωραίο κείμενο «Η Άλλη πόλη μου» στον φίλο «Γρεβενιώτη». Σου στέλνω και τη διεύθυνση να το δεις εκεί στην Αμερική (greveniotis.blogspot.com/2006/12/blog-post_17.html).
Χάρηκα ξανά το λόγο τον σκιαθίτικο διαβάζοντας Αλέξανδρο Μωραϊτίδη (αντίδοτο γερό στην ανοησία της εποχής):
«Μία δε γλυκύτατη αύρα προσπνεύσασα ευώδης και αγιαστική ενέπλησε χαράς την καρδίαν των». Αθάνατα ελληνικά! (Και πόσο χαίρομαι που το WORD στο οποίο τα γράφω δεν τα αναγνωρίζει, όντας πρόγραμμα βαρβαρικόν).
Κατά τα άλλα πολλοί μαλώνουν, κάμποσοι αγωνιούν, λιγότεροι συνωμοτούν κι ελάχιστοι απολαμβάνουν την κάθε μέρα.
Ευχόμενος ευφρόσυνα Χριστούγεννα σε ασπάζομαι ηδέως.
Ε.
Και δια την αντιγραφήν

Τρίτη, Δεκεμβρίου 19, 2006

Christmas time ή Προ των Χριστουγέννων…

Αποσπασματικές εικόνες, σαν από ψηφιακή μηχανή σε ντελίριο.
Πλησιάζουν Χριστούγεννα. Δεν θα μπω στον πειρασμό της διάκρισης Χριστουγέννων (με τους δύσβατους δρόμους μιας πλούσιας παράδοσης) και των «εμπορικών» Christmas. Απλά περπατώ και φωτογραφίζω με λέξεις.
Τις βιτρίνες που βάζουν τα καλά τους. Γλυκά και δώρα που ζεσταίνουν.
Εμείς πότε θα ρίξουμε τις δικές μας βιτρίνες;
Τους παχυλούς αηβασίληδες που χαμογελάν ή χορεύουν, made in China, μπροστά από πραμάτειες ζηλευτές.
Την έκπληξη, ένα κάτι πριν από το θάμβος, στο βλέμμα του μικρού παιδιού που αντικρίζει παιχνίδι.
Τα λαμπιόνια, τα φωτάκια, τα σχήματα χιλιάδων εποχιακών πυγολαμπίδων. Αισθητικής παραλιακής ταβέρνας τις πιο πολλές φορές. Μήπως όμως κι αυτά δεν κρύβουν τη δίψα για φως, για παιδικότητα.
Το δεμένο με σπάγκο πακέτο από χοντρό χαρτί με τα προεόρτια βιβλία.
Τα μηνύματα των πολιτικών, τυπωμένα σε αναρίθμητα αντίτυπα. Σαν άδεια περιτυλίγματα από σοκολατάκια. Ήταν κι αυτοί κάποτε παιδιά.
Η φάτνη στην πλατεία, με τις παχουλές πλαστικές κούκλες. Χολιγουντιανή βηθλεέμ.
Το καράβι και το πολυστόλιστο δέντρο στην Πλατειά Αριστοτέλους, σημάδι μιας απερχόμενης δημαρχίας. Το μπλε λαμπιόνι που επικρατεί στη διακόσμηση (βάση δημοσκοπήσεων άραγε;).
Την βιασύνη, το στρίμωγμα το απαραίτητο.Τον απόηχο από τον κανόνα του όρθρου της γιορτής.
anp@fora.gr

Παρασκευή, Δεκεμβρίου 08, 2006

Οι τίτλοι του χτες

Με την παραμικρή αφορμή μ’ αρέσει ν’ αναδιφώ στο αρχείο της εφημερίδας, το έντυπο και το ηλεκτρονικό.
Μεγάλο σχολείο η ιστορική μνήμη και η εφήμερη ή πιο μόνιμη («ακαδημαϊκή») καταγραφή της.
Καταπολεμά δύο σοβαρές ασθένειες του πολιτικού, κοινωνικού και μηντιακού (να το πω έτσι βαρβαριστί, αναφερόμενος στον χώρο των μέσων επικοινωνίας που θυμίζει ενίοτε κάτι από την αισθητική και την ευφυΐα βησιγοτθικών ορδών).
Η πρώτη ασθένεια, «το εμείς είμαστε και άλλοι δεν είναι». Η πανίσχυρη αίσθηση πως αποτελούμε την ελίτ, την καλοενημερωμένη κλίκα που είναι στα πράγματα, που ελέγχει, που συνωμοτεί, που καθορίζει πράγματα και κινεί νήματα. Τι αυταπάτες, τι παραφουσκωμένοι μεγαλοϊδεατισμοί περί του εγώ μας!
Και τι θεραπεία να βλέπεις τους τίτλους τους χτες. Που είναι τα τρανταχτά ονόματα (ξεχασμένα και σκονισμένα); Που είναι οι παρέες που «δημιουργούσαν» ιστορία, οι παντοδύναμες κλίκες (διαλυμένες ή στην σύνταξη);
Η δεύτερη ασθένεια, το δήθεν. Το σκηνικό. Η βιτρίνα. Το πρωτόκολλο που οδηγεί σε άδειες από ψυχή και ουσία δημόσιες εικόνες.
Όλοι, οι μη έκφρονες, παρατηρούμε τα κατά καιρούς διάφορα τεκταινόμενα κι απορούμε για την έλλειψη φυσικότητας, για το ψευδεπίγραφο, για το πλαστό, το κούφιο. Για το ανόητο.
Να, πάλι η θεραπεία από το παρελθόν. Ανατρέχουμε στα λόγια, τις δηλώσεις, τα προγράμματα, τις εικόνες του αρχείου. Και αναρωτιόμαστε. Τι έγιναν όλα εκείνα; Που πήγαν; Που κατέληξαν; Πως ξεφούσκωσαν έτσι;
Βλέποντας τι θέρισε ο χρόνος, χαμογελάμε.
Να που το παρελθόν, αν μελετηθεί σωστά και γνωστικά, μπορεί να δράσει θεραπευτικά για το παρόν και συμβουλευτικά για το μέλλον.
Οι τίτλοι του σήμερα σύντομα θα γίνουν υποσημειώσεις του χτες.
Και το μόνο που μπορεί να μας σώσει (ελαφρώς) είναι μια φυσική (κι όχι δήθεν) συμπεριφορά, η ειλικρίνεια μας και έργο απτό που θα δώσει νόημα και ποιότητα στις μέρες μας.
anp@fora.gr

Για ένα χωράφι τριφύλλι…
Για λίγη τηλεθέαση…

Το βίαιο, το απρόσμενο κακό φαίνεται πως μας ενώνει όλους σε μια άγρια, υποδόρια της ψυχής συνένωση.
Άπληστοι να μάθουμε, να εκφέρουμε γνώμες, να κουτσομπολέψουμε, να- σπανιότερα- συμπονέσουμε ειλικρινά.
Τα γεγονότα του Αγρινίου, το πενταπλό φονικό, γήτευσε τη συνείδηση μας.
Πέρα από την άφθονη και, εν πολλοίς, φθηνή ψυχολογική (μα και κοινωνιολογική) ανάλυση που μας προσφέρθηκε, αναδύθηκε ένα άλλο σκηνικό.
«Για όσο καιρό είναι τέτοια η φύση του ανθρώπου» μας ψιθυρίζει ο Θουκυδίδης.
Δεν χωράνε εύκολα οι αναλύσεις και οι ψιλές κουβέντες, μέσα στην άβυσσο των σκοτεινών παθών και των εσώτερων συγκρούσεων μας. «Για ένα χωράφι τριφύλλι», δια ασήμαντον αφορμήν που λέγανε και οι παλιότεροι.
Βέροια, Αμάρυνθος, Αγρίνιο, η περίεργη ζούγκλα της Αθήνας. Η χώρα μας (και η ψυχική μας ενδοχώρα) κρύβει εξογκώματα, κάτω από την καλογυαλισμένη επιφάνεια.
Μα, αγριότερη φαίνεται η κατάσταση στον δημόσιο λόγο, ειδικότερα δε στον τύπο, που θα έπρεπε να διδάσκει.
Προτού κάνει ανακοινώσεις η αστυνομία, εμφανίστηκαν πρωτοσέλιδα-«επικηρύξεις», χωρίς καμιά έγνοια για τις συνέπειες σε μια μικρή κοινωνία.
Ο πόνος, ο ιδιωτικός και προσωπικός, διαπομπεύτηκε με κάμερες και μικρόφωνα.
Οι «αστέρες» του τηλεοπτικού φακού μας ανέλυαν για ώρες διαμετρήματα από σκάγια, χωρίς καμία συναίσθηση του γελοίου ή της φαρσοκωμωδίας που έπαιζαν.
Για λίγη τηλεθέαση τούτη η χώρα φονεύει ότι ελάχιστο τις έμεινε από την αξιοπρέπεια της.
Και σπέρνει ταυτόχρονα σπόρο διάλυσης.
Θα θερίσουμε κι ανάλογα.
anp@fora.gr

Παιδική και Εφηβική Βιβλιοθήκη
Θα έχετε ακούσει, σε όλων μας τα αυτιά έχουν φτάσει οι εξαγγελίες των αρχόντων μας, τοπικών και μη, για ανάπτυξη στην περιφέρεια (και μάλιστα αειφόρο), για τη σημασία του να κρατηθεί ο πληθυσμός στην επαρχία κοκ.
Καλά και άγια όλα αυτά. Μα που θα στηριχτούν; Σε ποιους «πυλώνες», σε ποιες μορφές και βάσεις που θα πάνε την καθημερινή ποιότητα της ζωής μας λίγο παραπέρα. Σήμερα θέλω να μιλήσω για έναν τέτοιο μοναδικό μα απειλούμενο θεσμό που άνθισε και καρποφόρησε και στον τόπο μας, την Παιδική και Εφηβική Βιβλιοθήκη.
Πριν χρόνια είχαμε κάνει ένα αφιέρωμα στη βιβλιοθήκη αυτή (ζούσε ακόμη και ο φίλος ο Θόδωρος Μιμιλίδης). Και ήταν κάτι που τόσο το είχαμε χαρεί. Μια μοναδική εμπειρία για τα παιδιά που την κατέκλυζαν. Με παιχνίδι, με δραστηριότητες ευφάνταστες και χαρούμενες, πλησίαζαν τον χώρο του βιβλίου, αγκάλιαζαν και αγκαλιάζονταν από τη βιβλιοθήκη.
Οι οραματικοί σπόροι μιας γαλλίδας που αγαπούσε τη χώρα μας πιάνανε τόπο.
Μετά ήλθε η περίοδος της γραφειοκρατίας, του κακοσχεδιασμένου προϋπολογισμού, της μίζερης ελλαδίτσας, που θέλει να διώχνει τα παιδία της.
Προβλήματα με τη στέγη, με τη μισθοδοσία, με, με,…
Και τώρα ο οργανισμός υπό κατάρρευση.
28 βιβλιοθήκες πάνε για οριστικό λουκέτο.
Καλές διαθέσεις φαίνονται να υπάρχουν, αρκούν όμως;
Ας δουλέψουμε όλοι λίγο παραπάνω, ας σπαταληθούν λιγότερα στο έργο «χ» αμφιβόλου αποδοτικότητας.
Η Παιδική και Εφηβική Βιβλιοθήκη απέδειξε τόσα χρόνια πως δούλεψε και συνεισέφερε (παραπάνω από όσα νομίζουμε) σε τούτο τον έρμο τόπο.
Αν κάτι πραγματικά εννοούμε με την περιφερειακή ανάπτυξη, ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν.
Ας το αποδείξουμε τώρα. Πως; Μα, αγωνιζόμενοι όλοι μας, από τον πολίτη που θέλει να ζήσει με νόημα μέχρι τον βουλευτή και τον υπουργό που θέλει να αφήσει όνομα.
anp@fora.gr

Προπέτασμα καπνού

Τι μπορεί να σου αποκαλύψει μία τόσο δα πινακιδούλα.
Κυριακή και στο εστιατόριο η μικρή μεταλλική επιγραφή έγραφε: ΜΗ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ. Παραπέρα, στον ίδιο χώρο και στην τεράστια απόσταση των 5 μέτρων, η αντίστοιχη συνάδελφος: ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ.
Να πως επιλύει η Ελλάδα τα «ελαφρά» τοιαύτα προβλήματα. Καρφώνουμε δυο πινακίδες στον ίδιο ντουμανιασμένο χώρο και είμαστε νομοταγείς. Ξεμπλέξαμε με το πρόβλημα. Φινίτο.
Κακόμοιρες Ιρλανδία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Σκωτία, Αυστραλία που απαγορεύσατε πλήρως το κάπνισμα δημόσια. Στη γειτονική Ιταλία δίνεται η δυνατότητα στα εστιατόρια και τα μπαρ να δημιουργήσουν ανεξάρτητους, αυτόνομα εξαερισμένους χώρους. Και ο νόμος κατά του καπνίσματος εφαρμόζεται εκεί με εξαιρετική επιτυχία από το 2004. Εδώ ντουμανιάζουμε και στους παιδότοπους!
Αλλά εμείς, ως συνήθως κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας. Μας ενδιαφέρει πρωτίστως η βιτρίνα και όχι η ουσία.
Να η κεντρική ιδέα τούτης της χώρας, εμείς να περνάμε καλά, να κάνουμε ότι μας καπνίσει κι από…προπέτασμα καπνού, που κρύβει τα ουσιώδη, όσο θέλετε.
Δείτε τι έγινε με τις καταλήψεις. Κανείς δεν λέει την αλήθεια, που όλοι την ξέρουν. Ποιος μιλάει πραγματικά για το τι γίνεται στα σχολειά μας, εδώ και σ’ όλη την χώρα; Ποιοι (εκτός ελαχιστότατων) νοιάζονται πραγματικά για τα παιδιά αυτά; Λόγια θα ακούσετε πολλά. Περί δημοκρατίας, δικαιωμάτων, παιδείας, αγώνων κτλ. κτλ.
Είναι πάλι το σύνδρομο της πινακίδας.
Θα μπορούσαμε να βάλουμε ένα-δυο επιγραφές ΚΑΤΑΛΗΨΙΕΣ και ΜΗ ΚΑΤΑΛΗΨΙΕΣ (ίσως και ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΕΣ και ΜΗ ή ακόμη καλύτερα ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ και ΜΗ) και να είμαστε μια χαρά.
Τα τακτοποιήσαμε όλα με το κοιμισμένο και μάλλον παραχορτασμένο συνειδησιακό μας.
Η πραγματικότητα πάλι κάτω από το χαλί. Να υφέρπει σαν λάβα σε ηφαίστειο.
Η πραγματικότητα μιας κοινωνίας που τις κούφιες λέξεις τις κάνει επικερδή λάβαρα. Μιας κοινωνίας σκεπασμένης με βαρύ προπέτασμα καπνού.
anp@fora.gr