Δύο δρόμοι- δύο επιλογές

Εάν όλα τα άλλα αποτύχουν, η αθανασία πάντοτε μπορεί να εξασφαλιστεί με ένα θεαματικό λάθος.
Τζον Κέννεθ Γκάλμπρεϊθ (1908 - 2006)

Το γραφείο λιτό, σχεδόν σουηδικό. Ένας διάδρομος γυμναστικής στη γωνία. Το ράφι με τα πατρικά συγγράμματα.
Ο λάπτοπ βουίζει ελαφρά, καθώς γράφονται οι απαντήσεις στα δεκάδες εισερχόμενα μηνύματα.
Βουίζουν και οι σκέψεις, συνοφρυωμένες μαζί με τις ρυτίδες στο μέτωπο.
Δεν ήταν έτσι στην αρχή. Που είναι το θριαμβευτικό ξεκίνημα, από το άγαλμα του παππού στην Αχαϊα;
Το όραμα για τη συμμετοχική δημοκρατία, πως τσαλακώθηκε στα φωνασκούντα έδρανα της κοινοβουλευτικής ομάδας;
Μήπως ήταν θεαματικό λάθος, να εμπιστευτεί στρατηγικές του 1980 για να πάρει τι εκλογές του 2007;

***

Μια ασπρόμαυρη φωτογραφία του 1960. Κοντά στην Καμάρα. Τον κρατούν ο πατέρας του και ο παππούς του.
Την είχε ξεχάσει. Αφήνεις πίσω, πολύ πίσω, την παιδική ηλικία και ανεβαίνεις τη γλιστερή σκάλα.
Τώρα τη βλέπει ξανά, δημοσιευμένη στα περιοδικά, μαζί με άλλα όχι και τόσο κολακευτικά. Ξέρει ότι έχει έρθει η ώρα του.
Τα χρυσόδετα νομικά χρονικά πίσω του αντανακλούν λάμψη ακαδημαϊκή.
Αρχίζει όμως να θολώνει η εικόνα του αντιπάλου. Δεν είναι ένα άτομο. Είναι ένα όνομα με μεταφυσικές διαστάσεις και αξιώσεις. Μια κατάσταση που θα ταίριαζε στο μπερδεμένο οικογενειακό δίκαιο και τη νομοθεσία των γονικών παροχών.
Τριβελίζει στο μυαλό του το ερώτημα: Η επέλαση στο Ζάππειο το βράδυ της ήττας μήπως ήταν λάθος θεαματικό; Μήπως οι δηλώσεις μετά από το κωμικό επεισόδιο του καφέ, στοιχίσουν ακριβά;

***

Δύο δρόμοι που θα χωρίσουν στα μέσα Νοεμβρίου.
Μια επιλογή για την ιστορία. Και μια για το χρονοντούλαπό της.

anp@fora.gr

ΕΚΛΟΓΟΛΟΓΙΕΣ

Μερικά κείμενα προ των εκλογών που άργησαν να "ταχυδρομηθούν"...

«Τι ψηφίζεις» ή «γιατί ψηφίζεις»;

Το να είσαι στην πολιτική, είναι σαν να είσαι προπονητής ποδοσφαίρου.
Πρέπει να είσαι αρκετά έξυπνος για να καταλαβαίνεις το παιχνίδι και αρκετά χαζός για να νομίζεις ότι είναι σημαντικό.
Γιουτζήν Μακάρθυ

Όταν διαβάζεις αυτές τις γραμμές ο τρίωρος πολιτικός διάλογος, το debate της Πέμπτης, θα έχει ήδη περάσει στην πολιτική ιστορία της χώρας. Και από τα 78 λεπτά της τηλεοπτικής μονομαχίας του 1996 (με 1,9 εκατομμύρια τηλεθεατές) θα έχουμε περάσει σε μια άλλη διάσταση.
Η 6η Σεπτεμβρίου των 6 αρχηγών ίσως να επηρεάσει τη 16η των εκλογών.
***
Το ακούμε σαν κοινή διαπίστωση: οι εκλογές είναι «βουβές». Κανείς δεν μιλάει. Λίγοι, ελάχιστοι, ενδιαφέρονται. Πολλοί καταφεύγουν στην εύκολη ειρωνεία ή στον αβασάνιστο λαϊκισμό.
Πως θα μεταφραστούν τα υπάρχοντα υπόγεια ρεύματα του εκλογικού σώματος στην κάλπη; Να ένα καλό και σκληρό ερώτημα.
Οι απαντήσεις φευγαλέες. Ούτε και το υψηλό ιερατείο των επικοινωνιολόγων και των διαφημιστών έχει ξεκάθαρη εικόνα κι ας καμώνεται διαφορετικά.
***
Θα ευχόμασταν η μονομαχία στις οθόνες μας να ήταν μονομαχία ουσίας. Μακριά από ατάκες, εξυπνάδες, εμπρηστικές δηλώσεις.
Μακριά από την «οργή» της ιδιοτέλειας, από την «συμπόνια» των ποσοστών, από την «προοδευτισμό» της κάμερας.
Θα θέλαμε να ακούσουμε απλά και πρακτικά πράγματα. Για το τι θα έχουμε μπροστά μας στις 17 Σεπτεμβρίου. Για απαντήσεις που αφορούν το μέλλον της χώρας και όχι τη μελλοντική σύνθεση του κοινοβουλίου.
Για το πώς, εμείς εδώ στην περιλάλητη περιφέρεια, θα αναθρέψουμε τα παιδιά μας σε κοινωνίες ζωντανές και ανθοφορούσες.
***
Αλλιώς θα συμφωνήσουμε απόλυτα με τον παλιό αμερικανό βουλευτή των Δημοκρατικών και τις παρομοιώσεις του με το ποδόσφαιρο.
Και φυσικά το καίριο ερώτημα στρέφεται σε μας τους ψηφοφόρους: όχι τι ψηφίζεις, αλλά γιατί ψηφίζεις. Δηλαδή πως στοχάζεσαι και τι περιμένεις από τη ζωή σου.

****

******

Το απόγευμα της Τετάρτης: ελάχιστη ελπίδα στο μαύρο της απόγνωσης

Σιωπώντας μπορείς να πεις περισσότερα.
Ή τουλάχιστον να μη ψευτίσεις τόσο εξευτελιστικά.
Μετά την απίστευτη καταστροφή που η χώρα μας έζησε στο κορμί της, τι;
***
Να όμως που το απόγευμα της Τετάρτης οι πολίτες φώτισαν λίγο το μαύρο.
Έλληνες που ξεσηκώθηκαν με μηνύματα στο κινητό, στον υπολογιστή, με αφισούλες, από στόμα σε στόμα. Και ένα κίνημα βωβής διαμαρτυρίας, όλων των ηλικιών και των «αποχρώσεων» προσπάθησε να γεμίσει τις πλατείες και να φωνάξει με την παρουσία του για τα αυτονόητα. Για τη ζωή μας βρε αδερφέ, όχι για ποσοστά και δόξες.
***
Δεν πολυπιστεύω στην ξύλινη γλώσσα της «κοινωνίας των πολιτών». Η φθηνή κατάχρηση των όρων από ακόμα φτηνότερους δημοσιολόγους και επικοινωνιολόγους δεν με εντυπωσιάζει πια.
Πιστεύω όμως πως ο καθένας μας μπορεί να βάλλει κριτήρια στη ζωή του, να ζητήσει νόημα και ποιότητα, να παλέψει –έστω και λίγο- για αλήθεια.
Να μην τον υπνωτίζουν τηλεοπτικά πλάνα φτιαγμένα για βοοειδή και κουβέντες αχυροστόλιστες.
***
Και οι συγκεντρώσεις της Τετάρτης, με όλες τις ατέλειες τους, έδειξαν πως κάτι γίνεται. Μέσα από το μαύρο της απόγνωσης η ελάχιστη ελπίδα σιγοκαίει.

Περί εκατομμυρίων και πιστωτών

ΟΙ ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΝΗΜΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ
Μπέντζαμιν Φράνκλιν

Μερικά νούμερα είναι απίστευτα.
Και μιλάω για αριθμούς. 70 εκατομμύρια ευρώ λέει θα φτάσει η έκτακτη προεκλογική κρατική επιδότηση στα κόμματα του ελληνικού κοινοβουλίου.
70. Εκατομμύρια. Ευρώ.
Μιλάμε για τον απόλυτο σωφρονισμό της οικονομικής μας ζωής.
Και σαν να μην έφτανε αυτό διαβάζουμε στην Ελευθεροτυπία (που βιάστηκε παρ’ όλα αυτά να χρησιμοποιήσει μπόλικη πράσινη λαδομπογιά) πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, διαπραγματεύεται με αρκετές τράπεζες τη σύναψη δανείου 300 εκατομμυρίων ευρώ.
Δεν είναι μόνο ο προκλητικός χορός των πολλών μηδενικών, δεν είναι μόνο το που θα πάνε τόσα εκατομμύρια.
Είναι οι υποθήκες, φανερές και αφανείςπου μπαίνουν, αντίβαρο στη γερή μνήμη των πιστωτών.
Διάβαζα πρόσφατα μια εύστοχη ανάλυση για τα κόμματα καρτέλ:
«Καθώς οι μεγάλες πολιτικές μάχες εκλείπουν και τα όρια των πολιτικών στόχων συγχέονται, μοιάζουν οι συνθήκες ιδανικές για τη δημιουργία ενός ολιγοπωλίου (Cartel) όπου όλοι επιβιώνουν και όλοι τρέφονται! Τα κόμματα δεν είναι πλέον ενώσεις πολιτών, αλλά εταιρικά σχήματα επαγγελματιών». Εξηγεί πολλά, νοοτροπίες και καταστάσεις.

*****

«Οι πιστωτές έχουν μεγαλύτερη μνήμη από τους οφειλέτες». Πόσο ταιριαστό αυτό για τις μέρες τούτες, με μια διαφορετική ερμηνεία. Όπου πιστωτές, ο ελληνικός λαός- το περιώνυμο εκλογικό σώμα. Και οφειλέτες, οι υποψήφιοι 300 της βουλής και της πολιτικής μας σκηνής οι πρωταγωνιστές.

Περιηγήσεις που αναπαύουν

Ο καφέ φάκελος με τα τρία πολύχρωμα γραμματόσημα έφτασε στην εφημερίδα εκ της γείτονος πόλης.
Πολυαναμενόμενο το περιεχόμενο.
Βιβλιαρίδιο, λίαν ωφέλιμο και καλλιγράφο στα εσώψυχά του.
Από τον φίλο και συνοδοιπόρο στα αθωνικά Βασίλη Π. Καραγιάννη και τις εκδόσεις της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ:
«Αμαρτήματα κατά συρροήν στον Άθω- έξι περιηγήσεις». Κοζάνη Ιούλιος 2007.
***
Γύρω μας παντού οι πυρκαγίες, υποβοηθούμενες από τους γκαζοτενεκέδες της ανικανότητας. Το γνωστό ρηχό θεατρικό σκηνικό της πολιτικάντικης αρλουμπολογίας και της δήθεν επικοινωνιακής μεγαλορρημοσύνης.
Χρήσιμο, αν όχι σωστικό, λοιπόν το αντίδοτο. Ένα καλογραμμένο βιβλίο, αντισηπτικό της περιφερειακής μας «πολιτισμικής» ουτιδανότητας.
***
«Ρινίσματα αισιοδοξίας» καταπώς λέει ο και ποιητής, δημιουργός του οδοιπορικού.
Γραμμένο με αγάπη και πασπαλισμένο με φιλοπαίγμον αστραποβόλημα, στοιχειοθετημένο με γνώση και προσφερόμενο τοις εντευξομένοις.
Η φωτογραφία του Αλέκου Βατάλη από τον εσπερινό εκείνο, στο εξώφυλλο.
Αφιερωμένο στον πολύπειρο «συμβαδιστή» Νικόλαο Κούρτη.
***
«Μου ανάπαυσες το λογισμό» λένε στο Όρος, σαν την καταλλαγή μετά από φουρτούνα. (Αναπαύομαι= βρίσκομαι σε ειρηναία κατάσταση, αποτέλεσμα της αδρανοποίησης των αντιθέτων προς το θείο θέλημα λογισμών. Δωροθέου Μοναχού ΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ τόμος Β).
Έτσι και οι περιηγήσεις τούτες που αναπαύουν, κλείνοντας τον Ιούλιο μας με τον καλύτερο τρόπο.

Αγιοκοσμίτικα ακούσματα

Το κείμενο που ακολουθεί γράφηκε για την ωραία έκδοση του ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ, με παραδοσιακά τραγούδια από το Τσιράκι.

Μικρό Επιλογικό
Ένας μικρός τόμος από ένα μικρό χωριό της Δυτικής Μακεδονίας. Σαν σκάλισμα περίτεχνο σε πέτρινο φορούσι τζακιού ή σε πυξάρι.
Ακούσματα παλιακά, λόγος και ασπρόμαυρες φωτογραφίες, τραγούδι και η σιγαλιά του αληθινού.

Το πολλές φορές και με πολλές αφορμές καταφρονεμένο δημοτικό τραγούδι, αντιστέκεται, μας μιλά ακόμα, μας ξεσηκώνει. Και αυτό γιατί είναι το αρχιτεκτονικό σχέδιο της ψυχής μας. Αυτό αλάθητα μάς οδηγεί κει που πρέπει.

Καλό να βλέπεις και σήμερα προσπάθειες και αγωνίες με φιλότιμο, όπως τούτο το βιβλίο και τα τραγούδια που το σιγοντάρουν. Καλό γιατί μας φέρνουν ξανά κοντά σε κείνα από τα οποία ήπιαμε το γάλα το μητρικό, στις απαρχές της προγονικής ρίζας.

Διαβάζοντας αυτές τις σελίδες, με κέντησε ξανά η μνήμη της γιαγιάς, 20 τόσα χρόνια πριν, να μου τραγουδάει:
«Τι ήθελες, τι γύρευες κυρ Δημητράκη μου στο έρημο Γαρδίκι».

Δημοτικό τραγούδι, δηλαδή καλλιτέχνημα προσωπικό μα και της συλλογικότητας απόσταξη (των Ελλήνων οι κοινότητες), ήταν και κάθε πτυχή της καθημερινότητας στο Τσιράκι: τα πετροκοσμήματα του Βράγγα, το γνέσιμο στο πεζούλι, τα όργανα να βαράν στο καφενείο την Αγιά Παρασκευή, οι γυναίκες να χορεύουν την Πασχαλιά, τα μαυρομάντηλα κι ο τρόπος ο αρχέγονος της μπάμπως.

Σαν να φώναζε ο τόπος, μέσα σε χρόνους δύσκολους, «χαρείτε να χαρούμε».

Κόσμημα του χωριού μας, ο σταυρός του αγίου που μας χάρισε το όνομα του.
«Σταυρόν σύμβολον, της θείας αγαθότητος, πηγνύεις Άγιε» μελωδεί ο μακαριστός Μικραγιαννανίτης γέροντας Γεράσιμος στην ακολουθία του Αγίου Κοσμά. Σταυρός φτιαγμένος από ταπεινό υλικό. Κι όμως μας αγιάζει μέσα στους αιώνες.

Έτσι και η ψυχή του τόπου μας όταν μαστορεύει ταπεινά και αληθινά, τότε φωτίζει. Είτε στην πέτρα, είτε στο τραγούδι. Και στη ζωή.

Έτσι και οι μνήμες, απαλά μας φωτίζουν μέσα από τέτοιες σελίδες. Σαν εκείνη τη βροχή που έπεφτε πάνω από το κατώι, ήχος που ακόμα συνοδεύει τα όνειρά μου.

anp@fora.gr

Βιβλιοφωτιές

Αληθεύει;:
Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
κ. Μαριέττα Γιαννάκου: «εάν διαφωνείτε με το βιβλίο της Ιστορίας,
μην ψηφίζετε Νέα Δημοκρατία στις εκλογές!» (18 Μαίου 2007, Hellenic Centre, Λονδίνο).
***
Περίεργο πράγμα πως μπορεί να σε «καταφέρει» ένα βιβλίο, να σε τουμπάρει, να σου αλλάξει τους σχεδιασμούς και γιατί όχι τα φώτα.
Το περιβόητο πλέον βιβλίο Ιστορίας της 6ης Δημοτικού (ναι, δημοτικού) έχει ξεσηκώσει θύελλες και ακόμα καλά κρατεί το βίαιο των ανέμων.
Από τη μια πλευρά καλό μας κάνει, αφού δείχνει να μην έχει ψοφήσει ακόμα το ανοσοποιητικό σύστημα της Ελλαδίτσας.
Ζώστηκαν πολλοί και τα ξεχασμένα, ψιλοσκουριασμένα δίκαννα του ψευτοδιανοουμενισμού και του άκοπου διεθνισμού και βγήκαν στο κυνήγι.
Αλλά τα βρήκαν σκούρα. Και είτε είναι ο Στάθης με τον Ναυτίλο του, είτε ο Γιανναράς με τη στήλη του, ή ο Ζουράρις με τα «ΒΕΒΗΛΑ, ΚΙΒΔΗΛΑ, ΣΚΥΒΑΛΑ» του (από τις καλές εκδόσεις Αρμός), ή το ψηφιακό antibaro.gr, το χάνι της Γραβιάς κράτησε για μια ακόμη φορά.
Βέβαια, το ότι τα κόμματα σφυρίζουν αδιάφορα, ή (ακόμη πιο ύποπτα) πιάνουν τον ίδιο ήχο, δεν είναι κι ότι καλύτερο. Είπαμε καλοκαιράκι έχουμε, θέατρα και θεατράκια γυρίζουν ανά την επικράτεια αλλά τέτοια κολπάκια δεν θα κόψουν και πολλά «εισιτήρια» στην κάλπη (αν, ο πολίτης σκεφθεί αληθινά κι όχι προβατοειδώς).
Οι βιβλιοφωτιές θέλουν καλούς και τολμηρούς πυροσβέστες.

Υ.Γ. 1 Το διάβασα και μου άρεσε (Στάθης, Ελευθεροτυπία): Ο «ναυτίλος» εύχεται στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο καλήν ανάρρωση. Και σιδερένιος! (μόνον κατά την υγεία, Δέσποτα! κατά τα άλλα, πράος κι ευρύχωρος όπως η παλάμη του μικρού παιδιού, όταν χαϊδεύει) - με το καλό, σε περιμένουμε...

Υ.Γ. 2 Να ευχαριστήσω τον βουλευτή και υπουργό μας Χρήστο Φώλια για την άμεση και ευαίσθητη απάντηση στο άρθρο μου.
Και να τον διαβεβαιώσω γι’ αυτό που ήδη γνωρίζει: πως εδώ, στις σελίδες των ΧΡΟΝΙΚΩΝ, παλεύουμε για να ομορφύνουμε τη ζωή μας, με τον τρόπο που είχαμε τάξει – χρόνια πριν- από το 1ο φύλλο, με ποιότητα και ευθύνη.

Μνημείο Υπομονής

Το μοναστήρι της Ζάμπορδας στάθηκε ακατάλυτος πύργος, τείχος και εδραίωμα της Ορθοδοξίας καταπάνω στους μωχαμετάνους. Αν δεν υπήρχε αυτό το θεοσκέπαστο φρούριο, θα τούρκευε όλη η Μακεδονία…..
….Κλαίγει η ψυχή σου βλέποντας αυτά τα σεβάσμια κι αγιασμένα χτίρια ρημαγμένα, παρατημένα στην αλησμονιά, ασυμπόνετα, δίχως αγάπη.
«Τις δώσει οφθαλμοίς μου πηγήν δακρύων, και κλαύσομαι τον λαόν τούτον;»
***
Αυτά, ανάμεσα σε πολλά όμορφα άλλα, έγραφε πριν 50 τόσα χρόνια ο Φώτης Κόντογλου («O Άγιος Νικάνωρ και το Μοναστήρι του στη Ζάμπορδα»).
Το μοναστήρι πέρασε πολλά.
Ήλθε και ο σεισμός του 1995.
12 χρόνια πριν.
Πάλεψε η μητρόπολη, με την οικονομική συνδρομή-αποκλειστικά- του λαού που ευλαβείται τον Άγιο. Και λέω αποκλειστικά, γιατί καμιά δημόσια υπηρεσία ή φορέας δεν μπήκε στον …κόπο να δώσει κάτι για το ξανακτίσιμο του.

***
Αναστηλώθηκε λοιπόν κι αγιογραφείται. Προσδοκά να γίνει ξανά φροντιστήριο και ιατρείο ψυχών.
Παραμένει όμως τραύμα ανοικτό το παραμελημένο καθολικό, ο κεντρικός ναός της Μεταμόρφωσης του Κυρίου. Μεταβυζαντινό στολίδι, μοναδικό μνημείο για τα Γρεβενά, με τις εκπληκτικές αγιογραφίες της σχολής του Φράγκου Κατελλάνου.
Τι μπορώ να γράψω παραπάνω. Τόσες φορές μέσα από τις σελίδες τούτες φωνάξαμε για τα αυτονόητα.
Ταιριάζουν οι λέξεις του Κόντογλου «αλησμονιά, ασυμπόνετα, δίχως αγάπη».
Εμφανίζονται κωδικοί κονδυλίων, ακούγονται εντυπωσιακά ποσά, εξαγγέλλονται πολλά και… δεν γίνεται τίποτε.
1997, 2005, σήμερα. Αποφάσεις, μελέτες, εγκύκλιοι, επιδοτήσεις. Όλα στα χαρτιά.
Και το καθολικό του Οσίου, στεγασμένο «επαρκώς» με κείνο της άφθαστου αισθητικής στέγαστρο, μέσα στην σιωπή.
Μνημείο υπομονής.
Έως πότε;

Ρεβανί τηλεοπτικό
Παραδοσιακή συνταγή

ΥΛΙΚΑ
1 κιλό υποκρισία (όσο παραπάνω τόσο καλύτερα)
650 γραμμάρια δήθεν και τουπέ
2 αυγά αποκαλύψεων
350 γραμμάρια λιωμένο συμπονετικό βλέμμα
1 κιλό σιμιγδάλι ζούγκλας ή
2 κιλά αλεύρι κίτρινου τύπου
1 κουταλάκι του γλυκού μπουρδολογίας
1 κουταλάκι τσαγιού «δεοντολογίας»
λίγο χυμό «μαϊντανών» (αφθονούν)
2 φλιτζάνια ολόκληρα βλακείας
1 κουταλιά σούπας «εγκυρότητας»

Για το σιρόπι
1300 γραμμάρια πολιτικών με IQ ραδικιού
653 γραμμάρια τηλεδιασημοτήτων
2 βανίλιες ξανθιές
½ τόνο λεμόνι ευρώ επιχορηγήσεων
3 κούπες αδιάβαστων κι αγράμματων δημοσιογραφίσκων

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Δουλεύουμε καλά τη βαρεμάρα του θεατή (κατά προτίμηση λοβοτομημένου, π.χ. έλληνα ψηφοφόρου).
Προσθέτουμε το μείγμα των υλικών μας (γερά δεμένο: χαζομάρα + συμφέρον + το αήττητο της βλακείας). Ανακατεύομε, ετοιμάζοντας το συνυπεύθυνο σιρόπι.
Ζεματίζουμε τη νοημοσύνη των συμπολιτών μας.
Να μην ξεχάσουμε πως απευθυνόμαστε σε χορτοφάγα θηλαστικά.
Ψήνουμε στους 200 βαθμούς αφασιακής επικαιρότητας και έκτακτης ανοησίας.
Όταν είναι έτοιμο, σερβίρουμε αχνιστό και μυρωδάτο στα τηλεπαράθυρα της οργής.
Καλή χώνεψη.

anp@fora.gr

Εργαστήρια ευαισθησίας

Το γραφείο μου στολίζουν, τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, δυο όμορφες φιάλες κόκκινης και υποκίτρινης απόχρωσης.
Δυο μικρές φιάλες με σπιτικό λικέρ, προϊόν ενός εργαστηρίου πραγματικής παιδείας και μαθητών με απόδοση που πραγματικά διαφέρει.
***
Ο φίλος Γιάννης τις προάλλες με σταμάτησε για να με «ειδοποιήσει» (όπως πάντα ευαισθητοποιημένος) για μια εκδήλωση - έκθεση που άξιζε την πραγματική προσοχή όλων μας.
Το Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Γρεβενών (με την πολυεπίπεδη δράση του) διοργάνωσε έκθεση, θα την χαρακτήριζα δημιουργικής ομορφιάς, των Εργαστηρίων Κηπουρικής και Εικαστικών, που έγινε στο Πνευματικό Κέντρο Αλεξάνδρου Λαδά. Έτσι μπορέσαμε έστω και για λίγο να θαυμάσουμε το τι μπορούν να καταφέρουν δάσκαλοι και μαθητές που μαζί δουλεύουν με αγάπη. Ο νόμος μιλά στεγνά για άτομα «με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες». Και εμείς βλέπουμε πρόσωπα με αέρα και πνοή ευαισθησίας, που μας κάνει και μας να αναπνέουμε καλύτερα.
***
Βροχή με άγριες διαθέσεις μας συνόδευε στην πρωινή επίσκεψη, μαζί με την Ευαγγελία που πολλαχού δίνει Ελπίδα.
Μας ξενάγησαν καθηγήτριες, με έκδηλη την περηφάνια για τα παιδιά τους.
Και έτσι χαρήκαμε μαζί τους τον καρπό μίας όντως άξιας παιδείας.
Χρώματα και εικαστικά καλλιτεχνήματα, φυτά και άνθη που βγήκαν από χέρια γεωπονίας έμπειρα, ηδύποτα και μικροκοσμήματα με χάρη.
***
Κι όλα αυτά με μια διακριτικότητα που πιστοποιεί τη γνησιότητα τους, μακριά από επισημότητες και δήθεν.
***
Χάριν αποδίδωμι, για αυτές τις μικρές ηλιαχτίδες στην κατά τ’ άλλα βροχερή πραγματικότητα μας.
anp@fora.gr

Αγιορείτικη πραγματολογία

Του Β.Π.Καραγιάννη

Α. ΜΕΡΑ ΠΡΩΤΗ Παλαιό Η./21Απριλίου –Νέον Η./4 Μαίου

Τω αυτώ μηνί ΚΑ’ μνήμη των αγίων Ιερομαρτύρων Ιαννουαρίου επισκόπου, Προκούλου, Σώσσου και Φαίστου των Διακόνων, Δισιδερίου Αναγνώστου, Ακουτίου και Ευτυχίου• τη αυτή ημέρα μνήμη της αγίας Αλεξανδρίας ή Αλεξάνδρας της βασιλίσσης και των θεραπόντων αυτής, Απολλώ, Ισαακίου, και Κορδάτου• μνήμη του εν αγίοις Πατρός ημών Μαξιμιανού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (Μαξιμιανός ουχ’ ο παμφάγος λύκος/Αλλ’ ο τροφεύς τέθνηκε της Εκκλησίας)• οσαύτως μνήμη Οσίου Πατρός ημών Αναστασίου του Σιναϊτου (Αναστάσιος εν Σινά Μωσής νέος/και πριν τελευτής τον Θεόν βλέπειν έχει).1

Ταχύπλοον. Ακριβώς την 3ην πρωινή κοσμική και 9ην αγιορείτικη με έκτακτους συντρόφους αριστερόν μια πλευροδυνίαση αρχομένη αποβραδίς, κεντρικόν μια εν εξελίξει βρογχίτιδα, τακτικούς δεξιό τον Αλέξανδρο Β. (εορτάζει στις 30 Αυγούστου κι όχι τον Μάρτιο), όπισθεν τον αδελφό Νικόλαο Κ. πολυ-αθλητήν του αγ. Ορους (105 οι Είσοδοί του μέχρι σήμερα) και τον νεοεισαχθέντα, μαθητευόμενό στην παρέα, Αντώνιο Π. από Γρεβενά, όμορον δ/ντη εντύπου γλυκού γραπτού λόγου. Με το γεραρό Ι.Χ. στην Ουρανούπολη ώρες 3 σχεδόν. Να μας περιμένουν τα διαμονητήρια – προσκλήσεις των Μικραγιαννανιτών αδελφών (ήδη 25 ευρώ παρακαλώ) και στο Ταχύπλοον «Μικρά Αγια Αννα», λες και πάμε στας νήσους του αιγαίου τουρισμού. Η «θάλασσα του πρωιού» της Ουρανουπόλεως ήσυχη, καθαρή και τα ένδον ασημαντόψαρά της να την σχίζουν σε όλες τις κατευθύνσεις δίχα, καθέτως, πλαγίως, οριζοντίως αλλά πάντα κοπαδιαστά
Αρσανάς Αγίας Αννας Το δεύτερο μεγάλο λιμάνι του Ορους μας ξεφορτώνει όλους, φυτεύματα, πρόσφορα, τσιμέντα, εργαλεία, μοναχούς, κοσμικούς, κατά σειράν αξίας χρήσης η αναφορά. Γλυκύτατοι κι ειλικρινείς χαιρετισμο-ασπασμοί με τον π. Νεκτάριο που αναχωρεί για τα έξω.
Αξιότιμος κ. Καστάνης (μουλάρι μεταφοράς μας). Ημίονος εν μεταφορά ανθρώπου σε ανηφόρα υπέχει θέση ελλόγου όντος, φορές πλέον λογικού του αναβάτου. Γι αυτό δεν έχασε το δρόμο των σκαλοπατιών κι αναγκάστηκα να πληρώσω δι’ ανηφορο-πεζοπορίας τον εγωισμό μου και τον αλάνθαστο της ματαιότητάς μου. «Φορτωμένο το ζώο και καβάλα» με χαιρέτησε αγιορείτικα σαρκαστικά, κατερχόμενος μοναχός. Ακόμα ντρέπομαι για την παρατήρηση. Σκήτη Μικράς αγίας Αννας. Μετά την καθιερωμένη στάση στη βρύση Αγίας Αννας, όπου περίμενε από ώρα η λοιπή συμπροσκυνηματική Τριάς που φορτωμένη, όπως πάντα κι ανδρεία, ανέβηκε την τσιμεντο-ανηφόρα, πεζή, προς τον τόπο της ενιαύσιας, ημερήσιας μετανοίας μας. Οι καθιερωμένες αγάπες που από την πολυκαιρία απέκτησαν την πατίνα του καιρού και της γνησιότητας, πράγματα καθόλου αυτονόητα σ’ αυτούς τους χώρους. Ο π. Πρόδρομος με τις τραπεζοκομικές του μαγγανείες, ο π. Ευθύμιος με τις αγαπητικές του εν γένει κι εν είδει χαρές. Κι όλα κατ’ ευχήν θεού με τους δύο όμως πρώτους επιστήθιους συντρόφους να παραμένουν κολλημένοι στο φθοροποιό τους διακόνημα.
Αρχάγγελοι. Γειτονικό κτιριακό συγκρότημα στην αρμοδιότητα της Σκήτης, που μας μαζεύει τ’ απόγευμα ένθα ξαπλωμένοι και με τη θάλασσα του Σιγγητικού μπροστά μας κοσμολογούμε μετά πλήξεως και θεολογούμε μετ’ ευτελείας (εκ πνευματικής αδυναμίας εννοείται κι όχι εκ προθέσεως). Ετοιμος τάφος εν αναμονή σώματος κοσμικού, του πρώην Διοικητού Ορους («Επιτέλους εστεγάσθην» σημειώνει), αν τα καταφέρει φυσικά μεταθανατίως ζωή να ‘χει τώρα. Ο π. Νικηφόρος μετά την «Αλβανίδα» του, μας δείχνει σε φωτογραφικό άλμπουμ την ιεραποστολή του εκεί, ελιμενίσθη εδώ, στο πιο ωραίο, ορεινό λιμάνι του Ορους και καταπιάνεται - τέλειωσε δηλαδή- την ογκώδη «Ιστορία της Αθωνιάδους Σχολής».
Δανιηλαίων ζωγραφικός οίκος. Δεν ακολούθησα την Τριάδα στην καθιερωμένη, απογευματινή επίσκεψη στη γειτονική Σκήτη. Τους έβλεπα να πηγαίνουν και να έρχονται. Στο μονοπάτι ένας ημικαλόγερος άφοβος, απομακρύνει χωρίς έχθρα ένα φίδι που χαζολογεί στο μεσημέρι.
Σπηλαιοεκκλησία, Διονυσίου Ρήτορος και Μητροφάνους (κτιτόρων της Σκήτης). Μισός βράχος και μισή εκκλησία. Το κλειδί πάνω στο εξωτερικό υπέρθυρο. Θα μπεις, θα ν’ ανάψεις τα κεριά, θα προσκυνήσεις, θα εξέλθεις.
Αναστοχασμοί επί μνήματος Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη. Κάθε χρόνο θα μείνεις μόνος ενώπιον του περίτεχνου τάφου. Κοιτώ χωρίς να σκέφτομαι άλλο τι. Από κει παίρνεις μια ευλογία, πνευματικής δημιουργίας σε ό,τι μπορείς και όπως μπορείς να καταπιάνεσαι εγκοσμίως. Δεν είναι άγιος των προσευχών και των διαμεσολαβήσεων. Είναι από τους νεότερους αναφανέντας αγίους των εκκλησιαστικών, ποιητικών γραμμάτων κι αυτό μετρά για μένα περισσότερο.
Εσπερινός στον καθολικόν της Κοιμήσεως Θεοτόκου. «Καμαρούλα μια σταλιά 2Χ3» αλλά τόσον ευρύχωρη! Στον κόσμο ονειρεύομαι αυτή τη στιγμή σ’ αυτό τον μικρό καθολικό, που ακούγονται μέχρι και οι σκέψεις μας, ελλείψει νοεράς προσευχής που είναι μάλλον δύσκολο να την ενβιώσουμε. Οταν πας ν’ αφεθείς στα θεϊκά να ‘σου τα κοσμικά που εισβάλλουν σφήνες Οι μοναχοί πηγαινοέρχονται στο ψαλτο-στασίδι. Αφήνουν και πιάνουν το κορδόνι του τυπικού και των ήχων με άνεση, οικειότητα, συνήθεια (τόσες φορές, τόσα χρόνια), ακόρεστοι. Αυτή κι αν είναι τράπεζα αχορτασίας της ψυχής λίγο πριν την άλλη του σώματος και του ιερο-σεφ π. Προδρόμου. Που είναι πιό νόστιμα;
Υπνος. Πάντα μετά ροχαλητών, ευλογημένος σ’ αυτές τις ιερές μονιές.

Β. ΜΕΡΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Π. 22/ Ν. 5

Τω αυτώ μηνί ΚΒ’, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Θεοδώρου του Συκεώτου Επισκόπου Αναστασιουπόλεως (Φαίνεται δε, ότι δεν εγεννήθη ο άγιος ούτος με τρόπο τίμιο και επαινετό, νόθος γαρ ήτον και σκότιος. Επειδή η μήτηρ του Μαρία, με το να ήτον ωραία, ετράβηξεν εις τον έρωτά της ένα ταχυδρόμο βασιλικόν κ.λπ.) Τη αυτή ημέρα ο άγιος Μάρτυς Νέαρχος πυρί τελειούται• μνήμη της προς Χριστόν γνωρίσεως του Αγίου αποστόλου Ναθαναήλ, ός έστι Σίμων ο Ζηλωτής.

Προς Λαύρα πεζή. Ελεύθερος πάσης ενοχλήσεως τώρα νιώθω να εισήλθα στο Ορος! Νικόλαος, Αλέξανδρος, Αντώνιος εφήμεροι οσιο-βαδιστές. Κάθε είσοδος στο Ορος ως γνωστόν διαγράφει στον τελικό ισολογισμό της Κρίσεως μια μεγάλη αμαρτία. Οσοι βαδίζουν όμως το Ορος, τυγχάνουν μιας εφήμερης οσιότητος και φυσικά ειδικής ευλογίας υπό της θείας και φυσικής φύσεως. Οταν βγουν ή δεν περπατούν αίρεται η οσιότης τους. Κι αυτοί περπάτησαν εφτά ώρες διασχίζοντας την μισή οδοιπορική ωραιότητα του Ορους.
Καθολικόν αγίας Αννης Λίαν πρόσχαρος ο υπαίθριος αρχοντάρης. Προσκύνηση της θαυματουργού εικόνας κυρίως για τις ασυλλαμβάνουσες γυναίκες αλλά και τις επίτοκες. Πολλά τα κεριά που ανάβω. Κατηφόρα για το λιμάνι και πάλι από άλλο δρόμο άρα κι α-μούλαρος λανθάνω.
Περίπλους ακρωτηρίου. Με μια παρέα χάνων αγιο-τουριστών. Τους ξεναγώ μετ’ εμφάσεως, ότι στα μάτια τους είμαι παντογνώστης αν κι ημιμαθής στον περίπλου του ποδιού επί των αγρίων βράχων, κελλιών, ερειπίων, σπιτιών, Καυσοκαλυβιωτών κι άλλων τερατωδών μοναχικών αθλητών της άσκησης, της προσευχής της συντριβής κάθε μορφής εγώ. Εκ των υστέρων διαπίστωσα κάποια λάθη μου. Θάλασσα κάτι μεταξύ λαδιού καντίλας και φαγητού. Λαύρα είδον, σία κι αράξαμε στο μικρό λιμάνι ίδιο με δροσερή κι υπήνεμη αγκαλιά. Ούτε καν το μικρό μονοπάτι από τον αρσανά προς τη Μεγίστη Μονή, πήρα. Στριμώχτηκα στο λεωφορειάκι για τους αναξιοπαθείς επισκέπτες, δηλαδή όλους τους συμπλόους του ταχυπλόου. Ετσι κι εγώ διέπλευσα τη μισή ωραιο-αγριότητα του Ορους
Τερατολογίες τουριστών. Ακούγονται παντού από την ανεξέλεγκτη κοσμική αφέλεια, η οποία περιφέρεται, συνήθως πνευματικά ανυπόδητη κι ανερμάτιστη στο Ορος. Οπως λ.χ. το χιλιόχρονο (!) κυπαρίσσι της Λαύρας που χρειάζονται, λέει ο ηλιθιο-τερατολόγος ...δέκα άτομα για να αγκαλιάσουν τον κορμό, ενώ επί του πραγματικού τρεις κι ένας μονόχειρ φτάνουν. Η ευπιστία ακολουθεί το προηγούμενο αμάρτημα. Αν πεις μετ’ εμφάσεως ότι από δω φαίνεται και η ...Κρήτη κάποιοι θα προσπαθήσουν να την δουν στον ορίζοντα! Αφέλειες συγχωρητέες.
Λαυριώτικοι εσπερινοί
α) Παραμονή αγίου Γεωργίου. Επί του ορθίως -κόσμος κοσμικός πολύς- στο παρεκκλήσι του αγίου, σ’ ένα από τα χαοτικά του Μοναστηριού κτίρια. Νυστάζω και κινητο-φλυαρώ. Στο βάθος κάτι ακούγεται από την ακολουθία. Με την απόλυση κόλλυβα εξαιρετικά, καρύδια άσπαστα από το καλάθι, μια γουλιά κρασί. Εθιμο της γιορτής. Ευλογίες.
β) Επανάληψη εσπερινού στο Καθολικό. Μεγάλη δόση εσπερινών ύμνων πήραμε. Αλλά ο άγιος Γεώργιος, ο φερώνυμος άγιος των μισών Νεοελλήνων, είναι μέγας, δε λέω του αξίζει η διπλή δόσις.
Λείψανα. Φάε ό,τι νόστιμα σου ρίχνουν, κι αμέσως μετά προσκύνα ό,τι με πίστη σου δείχνουν. Μην κάνεις τον έξυπνο γιατί δεν τα βγάζεις και πέρα με κανέναν απ’ όσους εγκαταβιώνουν εκεί. Ακόμα και με τα εξ αντικειμένου ολιγόνοα, μοναχικά οντάρια. Με ιδιοτελή ευλάβεια προσκυνώ την κάρα του Μ. Βασιλείου ενώ τα άλλα αντιπαρέρχομαι με προσκυνηματική ουδετερότητα.
Ολονυκτία. Από τις ακολουθίες που δε παρέστην ποτέ άχρι τέλους. 9 βράδυ με 3 το πρωί. Απόντες από κει αλλά παρόντες στον ύπνο.

Γ’ ΜΕΡΑ ΤΡΙΤΗ Π.23/ Ν.6

Τω αυτώ μηνί ΚΓ’. μνήμη του αγίου ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου Τροπαιοφόρου• τη αυτή ημέρα ο άγιος Μάρτυς Ανατόλιος ο στρατηλάτης ξίφει τελειούται• ο άγιος Μάρτυς Πρωτολέων ο στρατηλάτης ξίφει τελειούται• ο άγιος Μάρτυς Αθανάσιος ο από μάγων ξίφει τελειούται (Αθανάσιος φαρμακός τομήν κάρας,/Ψυχής νοσούσης εύρε φάμακον ξένον)• ο άγιος Γλυκέριος ο γεωργός ξίφει τελειούται• ο άγιος Μάρτυς Ουαλέριος ξίφει τελειούται• οι άγιοι Μάρτυρες Δονάτος και Θερινός ξίφει τελειούνται• ο άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος, ο μαρτυρήσας εν πόλει ΠτολεμαΪδος (όχι του νομού Κοζάνης φυσικά) εν έτει αψνβ’ (1752) μαχαίραις κατακοπείς τελειούται• του αγίου Νεομάρτυρος Λαζάρου του Βουλγάρεως, αθλήσαντος εν έτει 1802.

Λεωφορεία στη σειρά. Ορθρου βαθέως, δίπλα από το ελικοδρόμιο, επιβίβαση σ’ αυτά τα οποία έχουν αλλοδαπούς πλην ορθόδοξους οδηγούς, πορεία άνωθεν και προς το κέντρο.
Αγίασμα Αθανασίου αθωνίτη. Στροφή και στάση. Χτύπησε, λέει η μυθο-ιστορία, με τη βακτηρία το βράχο ως άλλος βιβλικός Μωυσής- κι ανέβλυσε ύδωρ ζωοποιόν και ζείδωρον. Πίνεις αδίψαστος από κει γιατί δεν ξέρεις ή γιατί ένδον του Ορους όλα τα πιστεύεις, δεν έχεις να χάσεις και τίποτα. Αν μάλιστα κερδίσεις, χαρά Θεού.
Ιβήρων αρσανάς που παρκάρουν αγιο-ταξί και λεωφορεία. Κατευθείαν στην Τράπεζα. Μετά στην κατάφορτη με αναθηματικές ικεσίες Πορταϊτισσα• π. Παύλος, κοζανίτης, μας δίνει ευλογίες. Μια παρέα επίσης κοζανιτών, πρωτάρηδων αυτοσχεδιάζει πορείες προς τα κάτω. Στο πωλητήριο ενθυμημάτων ο γέρων μοναχο-πώλης απαγγέλλει στον Αντώνιο αγγλιστί Σαίξπηρ «Μάκβεθ»:The Queen is dying my lord. «Αββάς Ισαάκ ο Σύρο•. Ενα πλησίασμα στον κόσμο του» του ιβηρίτη προηγούμενου υπερλογίου αρχιμ. Βασιλείου Γοντικάκη, τον οποίο ο μόλις Αντώνιος ψάχνει να πάρει την ευχή του, και παραλίγο να χάσει την προσκύνηση της Πορταϊτισσας, ότι Αυτή ευλογεί με ωράριο εργασίας, εκ των μοναχών καθορισμένο.
Μορμυρίζων Κουτλουμουσιανός λάκκος. Κατερχόμενος να χυθεί στον κόλπο.... συμπαρασύρει όλα τα αδρανή υλικά της φύσης και των ανθρώπων. Οταν πάρεις το μονοπάτι από Ιβήρων προς Καρυές τον ακολουθείς πρώτα από δεξιά -προσπερνάς το κελί του Μάξιμου -μέγα οικονομικού(!) ευεργέτη της Μονής Βαζελώνος στην Κοζάνη όπου και ο ανδριάντας του δέσποζε ακόμα κι όταν ζούσε σε φυτική κατάσταση- αλλά μετά περνάς το μεγάλο γεφύρι, βγαίνεις φωτογραφίες, ακούς την συμπλοκή πέτρας και νερού και συνεχίζεις απ’ τ’ αριστερά του. Μια εξαίσια διαδρομή στην οποία συζητάς διάφορα σοβαρά κι ανούσια. Εγγύς του προορισμού περνάμε δεξιά εκ νέου, για τη Σκήτη Παντελεήμονος, ανηφόρα μικρή αλλά κανονική.
Σκήτη Παντελεήμονος. Η πρώτη μου γνώση του Ορους εκεί στην πρώτη κι ακατάγραφη στον αριθμό εισόδων, είσοδος, ένθα ένας «σαλός» τότε, ξυπόλυτος καλόγερος μας συκο-βολούσε. Ούτε που καταλάβαινα τότε τι μου γίνεται. Μετά έμαθα αρκετά σχεδόν πολλά άλλ’ όχι όλα. Αυτό έλειπε! Κελλίον του αγίου Χρυσοστόμου. Μια βιβλική μορφή, σε ύψος σώματος, πλάτος πνεύματος και βαθύτητος καλοσύνης, με γυαλιά όμως, μας περιμένει στην είσοδο ενός μικρού παραδείσου.
Μοναχός Μωυσής των βιβλίων, των αθωνικών και κοσμικών γραμμάτων, των ποιημάτων. Ετοιμάζει τώρα το πεντηκοστό βιβλίο του (ανήμερα Πεντηκοστής σημειώνω αυτά). Μια συλλογή ποιημάτων ό,τι καλύτερο μας επιφυλάσσει η δόξα του.
Κοχλιοί Κρήτης. Στην οικογενειακή τράπεζα, τι είναι αυτό; Σαλιγκάρια μικρότερα των χερσαίων που βλέπουμε στους όχτους μετά τη βροχή. Ας είναι ευλογημένο. Κάμνοντες την ανάγκην φιλοτιμίαν, δοκιμάσαμε. Στη συνέχεια κάπου τριάντα κελύφη αδειανά με κοιτούσαν διαπορούντα για την αρχική μου συστολή. Στοιβάχτηκαν θημωνιά δίπλα προς επίρρωσιν του γευστικού πράγματος.
Κελί Αγίου Γεωργίου πανηγυρίζοντος. Προσέλευση του αγίου Νομάρχου Αγίου Ορους, πρωτεπιστάτου π. Βαρνάβα Βατοπεδινού, μετά μονομελούς ακολουθίας. Οι Νομάρχες συνήθως είναι πρώτοι στα πανηγύρια όπως και στους χορούς στις πλατείες ή στα ψαλτικά αναλόγια. Τι ωραιότητα κι αυτή εδώ! Ο οικοδεσπότης μ. Μελίτων, άριστος κατασκευαστής ηδύποτων (ρόδι, μούρο, κράνο, κεράσι) και σε αισθαντική συσκευασία, αντί 6 ευρώ. Το διακόνημα επιβίωσής του. Τα κεράσματα νέφος, το σωματικό προϊμιακόν φόρτωμα γενναίο. Βαρύτατος εσπερινός μαζί το μνημόσυνο των κτιτόρων. Κανοναρχεί ένα νεαρό διακονίδιο από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας με όλο το ύφος της ημικοσμικής γενειο-κομμώσεως. Κρατήσαμε τη λαμπάδα που είχαμε αναμμένη, την έχω ακόμα μπροστά μου δεν ξέρω τι να την κάνω. Εντελώς ευλύγιστη δεν σπάζει λόγω γνησιότητος παρασκευής της.
Κυρία Σφυρίδα ανήκει στην κοινή ονομασία των Περκόμορφων ψαριών, ερμαφρόδιτη και πρωτόγονη αναπαράγεται την Ανοιξη. Είναι άνευ ακάνθων. Σε σάλτσα υποκίτρινη ξαπλωμένη και δίπλα της να παραστέκει ένα κολοκυθάκι βραστό. Κι αυτό το κτίσμα του Θεού στην χρήση του λαμβάνει υπόσταση λογικού όντος, με το οποίο μπορείς να συνομιλήσεις όχι επί μακρόν αλλά επί τον ηδέστατον. Που είμαστε σε ποιό γαλλικό, ας πούμε, εστιατόριο; Τρώμε σαν πεινασμένοι, θέλω να πω βουλιμικοί εν στερήσει. Τράπεζα μοναχών εν πανηγυρισμώ, πανήγυρις εστί πανηγύρεως. Κρασί γεμίζει κι αδειάζει στα ποτήρια. Τροπάρια κατά παραγγελία εκτελούνται με πρωτοψάλτη και τυπικάρη του όλου τον ιερομόναχο Χρυσόστομο του ομώνυμου κελλίου, που μας φιλοξενεί πριγκιπικά.

Εσπέρας και νύχτας προκείμενο
στη Βιβλιοθήκη του Συγγραφέα

Στη νύχτα το πράσινο εδώ γίνεται μαύρο απαλό
Μια μαλακιά κουβέρτα που σε σκεπάζει λυτρωτικά
στο κελί του Παϊσίου στη συστάδα των κυπαρισσιών
κάτι σαν προορατική ψυχή φαίνεται να περιίπταται
να θέλει να μπει λίγο, να δει, ν’ ακούσει, να φύγει!
Τ’ αστέρια του Ορους εντελώς φιλικά σε ψιχαλίζουν
ψυχικής ηρεμίας αντίδωρα έως και ψίχουλα πετεινών.
Η κάπου στα ανατολικά θάλασσα είναι μια ξένη μακρινή
Κι Αυτός μέσα στον απέραντο λειμώνα των βιβλίων
κανοναρχεί σε μια ήρεμη ακολουθία λόγων εξαίρετων.
«Εξαιρέτως της Παναγίας Αχραντου, Υπερευλογημένης»
περί γραμμάτων και εικοσασφράγιστων επιστολών
περι-δια-δραμάτων μοναχικών κι εκκλησιολογικών
περί Κολλυβάδων, γνόφου, νήψης, αποταγής βίου,
περί της Ποιήσεως κόσμου αλλά κι εγκόσμιας ποίησης.
Περί του πόνου σώματος και της μέλαινας ψυχής.
Μετά απ’ όλα αυτά ποιός να φοβάται τώρα τη νύχτα;
Κοιμάσαι ελαφρύς, φτερό στον α’ ή β’ πλάγιο ήχο
του μορμυρίζοντος λάκκου που κυλάει χρόνος άχρονος
Τα όντα της νύχτας που έχουν βάρδια θείων αίνων
σ’ έχουν βάλει στο μάτι και ας πούμε σε νανουρίζουν.

Δ. ΜΙΣΗ, ΤΕΤΑΡΤΗ ΗΜΕΡΑ Π.24/Ν.7

Τω αυτώ μηνί ΚΔ’, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών Ελισάβετ της Θαυματουργού• τη αυτή ημέρα του αγίου Μάρτυρος Σάββα του στρατηλάτου και Γότθου• οι δια του αγίου Σάββα πιστεύσαντες τω Χριστώ εβδομήκοντα στρατιώται, ξίφει τελειούνται• μνήμη των αγίων Μαρτύρων Πασικράτους και Βαλεντίωνος• μνήμη των αγίων οκτώ Μαρτύρων, Ευσεβίου, Νέωνος, Λεοντίου, Λογγίνου, και ετέρων τεσσάρων, των δια του αγίου Γεωργίου πιστευσάντων τω Χριστώ και μαρτυρσάντων• ο άγιος Νεομάρτυς Δούκας ράπτης ο Μιτυληναίος ο μαρτυρήσας εν Κωνσταντινουπόλει εν έτει αφξδ’ (1564), ζων αποδερματισθείς, τελειούται (Δούκας ο ράπτης εκδαρείς δοράν όλην/Ερραψεν αυτώ ιμάτιον φωσφόρον)• ο άγιος Νεομάρτυς Νικόλαος ο εν Μαγνησία μαρτυρήσας εν έτει αψος’ (1776) σφοδρώς τυφθείς τελειούται.

Ορθρος αγιορείτικος κανονικός. Με νέον ιερέα εκπαιδευόμενο, να σκοντάφτει, να σηκώνεται να προχωρά. Φεύγουμε από το Κελί του Μωυσή βαρύτατα συγκινημένοι χωρίς όμως και να το δείχνουμε. Εγκόσμια συστολή; Τι θα μας πείραζε αν δείχναμε λίγο από τον μέσα κόσμο μας τι αισθανθήκαμε οι αφιλότιμοι;
Δάφνη δέντρο Την ρίχνουν στις φακές, τις πατάτες κι αλλού που δεν ξέρω, γιατί μόνο την κόβω και την δοκιμάζω. Ομως κάθε πριν αναχωρήσουμε όλο και θα ξεκλαρίσουμε κάποιο δέντρο της λιμασμένοι θαρρείς για το ξένο, το αλλότριο, το ηγιασμένο, να πάρουμε, για το σπίτι ότι μάνα, γυναίκα περιμένουν το ολιγότερον αυτήν. Ολοι μας κοιτούν φορτωμένους με τα κλαδιά της με ελεγχόμενο φθόνο για την αβελτηρία τους.
Καρυές Το Πρωτάτον σκεπασμένο με σκέπαστρο προφυλλακτικό αλά Καλατράβα για τις διάφορες επισκευές του. Κλειστό οριστικά και το μαγαζί του γέροντα Ιερόθεου, ιδιοκτήτη του γλυκύτατου περιοδικού «Πρωτάτον». Βγήκε στη σύνταξη. Δηλαδή; Η πόλη γεμάτη αναχωρητές για τον κόσμο όμως. Με βακτηρίες, σακίδια λερωμένα, μπαινοβγαίνουν στα καταστήματα της πρωτεύουσας αγοράζουν, και υπάρχουν σαν αγιορείτικα ψώνια, κυκλοφορούν αόριστα- δηλαδή κυκλοφορούμε. Προσκυνήσαμε δε και το «Αξιον Εστι».
Δάφνη λιμάνι Βόλτες μικρές επιτόπιες στο λιμάνι στο οποίο μπαινοβγαίνουν διάφορα πλοία και πλοιάρια αργά ή ταχύπλοα. Στο ζυθεστιατόριο πίνουν μπύρες και φραπέδες οι στερηθέντες. Στο ταχυδρομείο ο υπάλληλος διαπορεί στην επίσκεψή μου. Πως είναι δυνατόν κάποιος να αγαπά το χώρο εργασίας του; Κι όμως.
Ελεγχος δήθεν, από τους τελωνειακούς.
«Αξιον Εστι». Νυστάζουμε. Επιστροφή στον κόσμο της ύλης και μετά από μέρες στη νοσταλγία αυτού του εξαίσιου ταξιδιού που βιώσαμε και βιώνουμε τώρα στη γραπτή ανάμνησή του σ’ αυτήν την σελίδα.
- Κύριε διευθυντά δια την αδολεσχία μας, Ευλόγησον!


1. ΟΙ εορτολογικές αναφορές μας παραπέμπουν στον «Συναξαριστή» αγίου Νικοδήμου αγορείτου, εκ. Δόμος

Βέντζι

Η διαδρομή πάντα όμορφη. Σαν να σε ξεκουράζει το πέρασμα. Πεδινή, με τις μεταλλαγές των χωραφιών χειμώνα- καλοκαίρι, ένας ανεξάντλητος εποχιακός ζωγραφικός καμβάς.
Χωριά που αγκαλιάσανε τους ανθρώπους του μόχθου και της προσφυγιάς.
***
Φτάνεις στο μεσοχώρι και βλέπεις το κτίριο στο κέντρο. Κι είναι πράγματι στο κέντρο της ζωής του χωριού.
Στεγάζει ένα ξεχωριστό Πολιτιστικό Σύλλογο, ζωντανό και αγωνιζόμενο.
Να αγωνίζεται και να αγωνιά για τα παιδιά του χωριού και της περιοχής ακόμα. Με δημιουργικότητα και δυναμικότητα που ξαφνιάζουν.
Προσφέρει δραστηριότητες πρωτόφαντες και στις πόλεις.
Εργαστήριο κεραμικής, μαθήματα αγιογραφίας, βιβλιοθήκη, παιχνίδια, θερινές εκδηλώσεις με νόημα, ομιλίες.
***
Πλούτος φωτογραφικός οι φυσιογνωμίες των προγόνων (Αθάνατοι Έλληνες!), τα σχολειά, τα γλέντια, οι γάμοι. Ολόκληρη η ιστορία του χωρίου αραδιασμένη στους τοίχους. Έγγραφα και αντικείμενα που δούλεψαν και υπηρέτησαν στο παρελθόν. Η φωτογραφία του γερο Παϊσιου κάτω από τα εικονίσματα.
***
Ψυχή ο Πρόεδρος. Μένει στη Θεσσαλονίκη, αλλά η καρδιά του ζει εδώ. Ψάχνει, αναζητά, τρέχει «για τα παιδιά». Καμάρι του η τράπεζα αίματος που έστησε ο σύλλογος και τόσους έχει συνδράμει μέχρι τώρα. Χαρά του τα παιδιά που βρίσκουν το σύλλογο δεύτερο σπίτι τους.
Μου έδωσε την απάντηση για το τι μπορεί να καταφέρει ένα και μόνο πρόσωπο, φτάνει να αγαπά πρώτα-πρώτα τον τόπο του.
***
Κέντρο Γρεβενών. Πολιτιστικός Σύλλογος το ΒΕΝΤΖΙ, με τον Πρόεδρό του Νίκο Χατζησυμεωνίδη. Όαση απρόσμενη.

Νέων Συναύγεια

Οι εκπλήξεις πάντα με ενθουσιάζουν. Πόσο μάλιστα οι έντυπες.
Όταν πρωτοπήρα στα χέρια μου τη 12σέλιδη περιοδική έκδοση λόγου της Ομάδας Νέων Γρεβενών τον ενθουσιασμό συνόδευσε η χαρά.
Χάρηκα που νέοι άνθρωποι του τόπου μας, οι περισσότεροι φοιτητές, προβληματίζονται και καταθέτουν απόψεις, προτάσεις, διαμαρτυρίες κι όλα τούτα που προάγουν την επικοινωνία και μεταξύ των πολιτών την όντως κοινωνία.
Ανάσα από τα κοινά και τετριμμένα, το ψεύτικο της αυτοπροβολής, το ανόητο της καφενόβιας «πολιτικής», το λασπωμένο του παραγοντισμού.
Κάτω από το σύμβολο του Σκεπτόμενου (που «δεν σταματά να αναζητά την πληρότητα») στεγάζεται το κεντρικό θέμα: «Νεανική Δραστηριοποίηση;».
Ωραίος και ο τίτλος του κύριου άρθρου «Εν αρχή ην (σαφώς) ο Λόγος».
Μια εξαίρετη συνέντευξη του Νίκου Κούνδουρου δίπλα σε μια αφυπνιστική (;) δημοσκόπηση στα λύκεια των Γρεβενών.
Οδοιπορικά, γεύσεις, αισθητική ελευθέρια, βιβλιοκρισίες και κινηματογράφος με άποψη και πόσα άλλα.
Κι όλα τυπωμένα σε χαρτί ανακυκλωμένο, με τη σοφή και ολόσωστη χρηματοδότηση της Γ.Γ. Νέας Γενιάς.
Εύχομαι η Συναύγεια να φέρει καρπούς ωρίμους και με τη δροσιά της ομορφιάς και την ευρύτητα της απλότητας να διακονήσει το κοινό των Γρεβενιωτών.
anp@fora.gr

Το φτηνό παιχνίδι

«…από τους αλαζόνες δημοσιογράφους που αναπαύονται αυτάρεσκα στις μαραμένες δάφνες του λάιφσταϊλ, του ναρκισσισμού χωρίς αίμα, του φτενού power game…”
NIΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ,
Καθημερινή 15-4-2007

Σκηνή πρώτη.
Τηλεπαράθυρα ναυαγίου. Το ντεκόρ της Σαντορίνης με το βυθιζόμενο πλοίο ήταν αναπόφευκτος πειρασμός στους δημοσιογραφίσκους με τη γυαλάδα στο μάτι. Ευκαιρία να ξανακινηματογραφήσουν τον Τιτανικό σε μια πιο «ειδησεογραφική» εκδοχή. Αδιάφορο αν με τέτοια φαιδρά, ναυαγεί και η εικόνα της χώρας.

Σκηνή δεύτερη.
Το φτηνό παιχνίδι της δύναμης. Φήμες. Καφενόβιες κουβέντες. Να το παίζουμε κάποιοι. Να φαινόμεθα. Να μας βλέπουν με δέος, αφού «είμαστε μέσα στα πράγματα».
Νταηλίκι και «διάρρηξη των ιματίων» για τα δικαιώματα του πολίτη. Μόνο κίνητρο, βέβαια, το βιβλιάριο επιταγών και τα δεκαδικά ψηφία. Κτυπάμε, απειλούμε, βρίζουμε και μετά…εισπράττουμε.

Σκηνή τρίτη.
Λάιφσταϊλ. Λέξη ημίθεος. Κουμαντάρει όλους και όλα. Δαιμόνιο μεσημβρινό.
Όλες οι ειδήσεις ιεραρχούνται με τα δικά του κριτήρια.
Και σύμφωνα με το Σεφερικό, που μας θύμισε τις προάλλες ο Ζουράρις: «Όταν μπει σε κίνηση η βλακεία, ποιος μπορεί να τη σταματήσει;». Μεγάλη και πολυεπίπεδη αλήθεια. Πόσο συχνά και πικρά την επιβεβαιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή. Και δη στην «επικαιρότητα».
***
Υπάρχει κάπου κι ανθοβολεί η άλλη Ελλάδα. Να μην χάνουμε το θάρρος και το δρόμο. Το φτηνό παιχνίδι ας τ’ αφήσουμε έξω από την ψυχή μας.

Αναστάσιμη Ελπίδα: από την λύπη στην χαρά

Χθες ήμασταν σε λύπη και σήμερα σε χαρά
ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ, Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ

Δυο χρόνια πριν τέτοιο καιρό βρέθηκα στην Πόλη. Άλλοτε τα είχαμε κουβεντιάσει αυτά, από τούτη την στήλη. Η Πόλη λειτουργεί πάντα σαν αντίβαρο στα ελλείμματα του ιστορικού και πολιτιστικού μας μνημονικού.
Θυμάμαι τώρα, στη Μονή της Χώρας. Καταπληκτικό διαμάντι, θεολογία κα τέχνη σε ύψη αδιανόητα.
Ένα διαμάντι όμως θαμμένο, γύρω- γύρω η ασχήμια και η βαρβαρότητα του σήμερα (όπως παρόμοια θαμμένη είναι ας πούμε η Αχειροποίητος τη Θεσσαλονίκη). Παρόλα αυτά είναι εκεί, ακοίμητο φως.
Στον Κοιμητηριακό ναό, στην αψίδα του ιερού εκείνη η τοιχογραφία της Αναστάσεως (Η ΕΙΣ ΑΔΗΝ ΚΑΘΟΔΟΣ). Μια εικόνα ιστορημένη σε εποχές «παρακμής» και πτώσης της ισχύος της κραταιάς αυτοκρατορίας. Κι όμως, είναι μια εικόνα που ζυγίζει τους πάντες και τα πάντα, εποχές, ανθρώπους, νοοτροπίες, κριτήρια. Η ελπίδα της Ανάστασης, γεγονός απτό και αισθητό, εισέρχεται με τέτοια δύναμη στην ιστορία, στην συνείδηση μας. Δύναμη που κινεί και ζωοποιεί.
Και η σύγκριση συντριπτική: Σήμερα άλλες «δυνάμεις» άλλα τα κριτήρια. Η αυτοπροβολή, η απάτη, η βλακεία. Να καταμετρήσω παραδείγματα και εκφάνσεις; Πλήθος αμέτρητο. Είναι βέβαια πάντα ενδεικτικό τι «ναούς» χτίζουμε κάθε φορά στο διάβα μας, τι «μνημεία». Και αναλόγως κρινόμαστε.
Η χαρά θα ήθελα να βγαίνει από τούτες τις γραμμές.
Κι όχι η σκιά του ξεφτισμένου μας συλλογικού εαυτού.
Αναστάσιμη ελπίδα. Κρυμμένη στη σιωπή της ιστορίας. Σαν εκείνο το σκοτάδι πριν από το «Δεύτε λάβετε φως…». Από τη λύπη στην χαρά.
Καλή Ανάσταση, φίλε αναγνώστη.

anp@fora.gr

300

Μαθαίνω πως μεγάλες ουρές σχηματίζονται στους Κοζανίτικους κινηματογράφους για την ταινία «300» που αφορά τη μάχη των Θερμοπυλών και τους συντρόφους – πολεμιστές του βασιλιά της Σπάρτης – Λεωνίδα.
Το βιβλίο κόμικ του Φράνκ Μίλλερ το είχα βρει σε βιβλιοπωλείο της πόλης και το είχα διαβάσει πριν περίπου ένα χρόνο. Ήταν κάτι που σε τραβούσε ένα περίεργο παιχνίδι συμβόλων, μια σκοτεινή εικαστική δημιουργία με αρκετές φωτεινές εκρήξεις. Την ταινία δεν την είδα ακόμη, πολλά ακούμε για την εναρμόνιση της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας με τον Λευκό Οίκο, την ξεκάθαρη αντί – Ιρανική πολιτική.
Πρόκειται για ξαναπέξιμο της ταινίας «καλοί εναντίον κακών», «δημοκρατία εναντίον τυραννίας»;
Οι παρατραβηγμένες ερμηνείες δεν με ελκύουν. Αν θέλει κάποιος να δει μια ταινία με περιεχόμενο για τηνΜέση Ανατολή ας ψάξει για το ΣΥΡΙΑΝΑ.
Η σχέσης μας, εμάς των νεοελλήνων, με το παρελθόν, το δικό μας το παρελθόν είναι ένα απίστευτο κράμα αδιαφορίας, ρηχότητας, υπερβολής. Ψάξτε να βρείτε μια σοβαρή σύγχρονή ελληνική βιογραφία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αμφιβάλλω αν θα τα καταφέρεται.
Για το παρεξηγημένο Βυζάντιο ούτε λόγος να γίνεται. Πολεμήθηκε και πολεμιέται με σφοδρότητα ότι έχει σχέση με την Ρωμιοσύνη των μέσων χρόνων.
Αρεσκόμαστε τυφλά και αλόγιστα να βάζουμε φωτιές σε σύμβολα και να καταπνίγουμε κάθε δημιουργική φύτρα από το πανάρχαιο αμπέλι που μας χάρισε ο Θεός.
Καμιά φορά αναρωτιέμαι μήπως οι μόνοι τριακόσιοι που μας ενδιαφέρουν είναι αυτοί στα Παλαιά Ανάκτορα της Πλατείας Συντάγματος.

anp@fora.gr

Εκμαυλίζοντας μια κοινωνία

Η σκηνή στο Καστράκι.
Εφημερίδα κείται νεκρή.
Εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας, πάλαι ποτέ ιστορικός τίτλος με προσφορά μεγάλη.
Είναι ανέγγιχτη. Τα μόνα σημάδια βίας είναι το ελαφρώς σχισμένο περίβλημα της.
Τι αφαιρέθηκε από εκεί;
Πολιτιστικό υλικό; Οδηγός του πολίτη; Αφιέρωμα ή ένθετο ενημέρωσης;
Τίποτε από όλα αυτά. Το αφαιρεθέν υλικό από την οπή του σελοφάν είναι 1-2 dvd, ψηφιακοί οπτικοί δίσκοι. Με ταινίες «για ενηλίκους», «αισθησιακές» κι άλλα κατ’ ευφημισμόν, που υποδηλώνουν το απόλυτα πορνογραφικό περιεχόμενο.
***
Είναι ενδιαφέρον να βλέπεις εφημερίδες να πολλαπλασιάζουν τις κυκλοφορίες τους (έως και 450%) κατεβάζοντας τόσο αδιάντροπα τον πήχη.
Και άλλοι τίτλοι να ξεφυτρώνουν σαν ζουρλομάνταρα, για να επενδύσουν στο ελάχιστο κοινό παρανομαστή του βιολογικού μας υποείδους.
Να διαφημίζονται παρόμοιοι τίτλοι μαζί με παιδικές χριστουγεννιάτικες ταινίες (σχιζοφρένεια σε συλλογικό επίπεδο!),
Βαρόμετρο του εκμαυλισμού μιας κοινωνίας. Δεν μιλάμε για την παραβίαση των στενών (;) ορίων κάποιων κανόνων ηθικής. Το εμπαθέστατο του ανθρώπου είναι πολλαπλά βεβαιωμένο.
Μας ενδιαφέρει όμως απόλυτα ο δημόσιος διασυρμός κάθε έννοιας προσωπικής ποιότητας, η κατάλυση κάθε ορίου αξιοπρέπειας, η καταλυτική ισοπέδωση κάθε κριτηρίου που θα οικοδομήσει μια ολοκληρωμένη και όσο το δυνατόν ανθρώπινη ύπαρξη.
***
Μήπως όμως δεν είναι παρακμή ο κάποτε στιβαρός γραπτός λόγος να ξεπέφτει σε οποιοδήποτε οπτικό υλικό για να ανταγωνιστεί (!;!) την τηλεόραση.
Ξεπεσμός ανήκουστος και συνάμα γελοίος.Η τελική επικράτηση του βίντεο κλαμπ, ο θρίαμβος αυτών των μίνι βιβλιοθηκών της Αλεξάνδρειας του Αμερικάνικου πολιτισμού. Η νίκη του ευτελούς.
Ας μη ξεχνάμε όμως πως η ποιότητα στις ζωές μας είναι πάντα άθλημα, κατόρθωμα κι όχι κάτι που δίνεται δωρεά.
***
Κι ας είμαστε ειλικρινείς. Δεν είναι ο όλος τρόπος που φτιάξαμε το δημόσιο βίο μας κτισμένος με τα ίδια υλικά; Του φτηνού εντυπωσιασμού, της απαξίωσης κάθε ποιότητας, του προσανατολισμού στα χαμηλότερα δυνατόν ένστικτα;
Το σχισμένο σελοφάν μιας νεκρής εφημερίδας συμβολίζει μήπως το διαλυμένο χιτώνα της κοινωνικής μας συνοχής;
Σπορά διάλυσης που ήδη θερίζουμε τα αποτελέσματα της.

anp@fora.gr

Αποτυπώνοντας την ομορφιά

Η πρώτη εντύπωση, επιβλητική.
Το λευκό της χιονισμένης φύσης, τα ασπρισμένα κεραμίδια της πόλης, οι χιονοσκεπείς πλαγιές των βουνών που αγγίζουν το χωριό.
Στη μονή της Παναγίας Σπηλαίου η γιαγιά να ανοίγει τον τορό στο χιόνι με το ραβδί της κρανιάς στο χέρι. Τα κλαδιά των δέντρων σκύβουν βαρυφορτωμένα λες και προσκυνάνε την εκκλησιά.
Και πως βγαίνουν τούτες οι εκκλησιές, και φαίνονται και λάμπουν και σφραγίζουν τον τόπο. Ήξεραν οι παππούδες να τις χτίζουν, να λειτουργούνται και να χαίρονται χωρίς διχασμούς και φωνασκίες.
Και η άλλη εκκλησία το παλιό καθολικό στο Τορνίκι λες και ξεφυτρώνει μέσα από το χόρτο.
Και ο Άγιος Γεώργιος στο Περιβόλι να του στρώνουν τα φύλλα του φθινοπώρου σκέπασμα να ξεκουραστεί.
Τόσες πολλές ομορφιές μαζεμένες: η Ζάβορδα πάνω από το φιδίσιο Αλιάκμονα, το απόκρημνο ασκηταριό του Αγίου να θυμίζει άλλες αναβάσεις. Ο Αηγιάννης ο Πρόδρομος στην Δεσκάτη και το πολύχρωμο σκηνικό μιας χορογραφίας από τα παλιά. Δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις: να και η Μεγάλη Παναγιά της Σαμαρίνας να σε καλωσορίζει.
Το ξημέρωμα στον Όρλιακα με το φεγγάρι αρχηγό. Το δημοτικό του Σπηλαίου μες στην βροντερή νύχτα να ξυπνάει τις ομίχλες της μνήμης (από τους μαστόρους κάποτε και ο παππούς). Ο παλιός μύλος του Βαβρίτσα να συνομιλεί με το καζαναριό της ρακής. Τα νερά να γλιστρούν κάτω από της πέτρινες καμάρες, να δροσίζουν και να γεφυρώνουν παρελθόν και μέλλον.
Το βρεγμένο καινούργιο διοικητήριο. Ο Αχίλλης, το παζάρι στο ρολόι, η πλατεία, το Καστράκι: βήματα και σύμβολα μια γνώριμης τοπογραφίας.
Το κοπάδι στην πλαγιά της Καληράχης, οι παππούδες στο Τρίκωμο, οι καβαλάρηδες στο γεφύρι του Δοτσικού, τα χάλκινα του Αγίου Γεωργίου στα μανάβικα, η παγωμένη Βασιλίτσα, τυροκομεία και καρβουναριά, τα τρυγόνια και τα μανιτάρια.
Τα πέτρινα μνημεία του τσιρακιώτη Βράγκα. Εικόνες που μας πλουτίζουν μαζί με γραπτά που μας συντροφεύουν
Και όλα αυτά στο λεύκωμα που χαράσσει τα Γρεβενά στην δεκαετία του 2000.
Τα Γρεβενά στο δρόμο της Εγνατίας. Του ταλαντούχου Βασίλη Συκά (εκδόσεις ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ & ΝΑ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ).
Μια δουλειά που ξεχώρισε.
anp@fora.gr